Các loại ống lót, bạc lót, bạc chặn được ứng dụng rất rộng rãi trong các chi tiết có chuyển động quay tại nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Dưới đây, chúng tôi xin được giới thiệu một giải pháp giúp tăng tuổi thọ của ống lót trục ứng dụng trên bơm cấp nước trong ngành sản xuất phân bón, hóa chất, nhiệt điện.
Với các loại bơm nhập khẩu từ các nước Tây Âu hay Mỹ thường có giá thành rất cao, do vậy họ luôn chú ý tới việc bảo vệ ngõng trục tránh bị mài mòn trong các chuyển động quay. Toàn bộ phần lắp vào ngõng trục bơm vừa có tác dụng bịt kín vừa có tác dụng bảo vệ ngõng trục, phần này sẽ bao gồm 2 bộ phận chính đó là ống lót và ổ đỡ. Ổ đỡ có dạng ổ trượt được lắp cố định với bệ máy, ống lót lắp cố định trên trục, ống lót quay trên ổ trượt. Ổ trượt và ống lót phải được chế tạo bằng các dạng vật liệu sao cho có khả năng tương trợ lẫn nhau, giúp cả hai cùng tăng tuổi thọ chống mài mòn. Nếu ổ trượt có độ cứng lớn mà ống lót có độ cứng nhỏ thì ống lót sẽ nhanh mòn và ngược lại.
Với các thiết bị nhập từ các nước phát triển, ổ trượt thường được làm bằng vật liệu tổ hợp SiC30. Vật liệu này bao gồm các thành phần chính sau: các bít silíc (silicon carbide SiC) + các bon ở dạng Graphite tự do + chất kết dính được chế tạo bằng phương pháp luyện kim bột. Đặc điểm của SiC30 là rất cứng do có SiC làm bộ khung xương và có khả năng tự bôi trơn do có graphite tự do.
Ống lót được làm bằng thép không gỉ với bề mặt ngoài được phủ một lớp vật liệu tổ hợp các bít vonfram (Tungsten carbide – Coban composite material) WC-Co bằng công nghệ phun phủ HVOF. Đặc điểm của vật liệu chế tạo bằng phương pháp HVOF là có độ đặc xít gần như 100% và độ cứng rất cao, khoảng 1200HV (71HRC). Do vậy, sau khi gia công tinh thì bề mặt ống lót sẽ rất mịn (Ra gần bằng 0) và có khả băng chống mài mòn tuyệt vời. Đặc biệt nếu kết hợp với ổ trượt bằng SiC30 thì tuổi làm việc sẽ tăng lên được nhiều năm.
Các loại bơm này, sau một thời gian làm việc nhất định thì ống lót này sẽ bị mòn do nhiều nguyên nhân khác nhau. Khi bị mòn khoảng 0.5mm thì máy làm việc đã rất rung lắc, không ổn định và đôi khi rất nguy hiểm cho các thiết bị khác. Bài toán đặt ra là nhập mới hay chế tạo tại Việt Nam. Do việc nhập mới có giá khá cao và mất rất nhiều thời gian đặt hàng, không chủ động trong việc bảo trì sửa chữa nên chúng ta thường chọn giải pháp tự chế tạo. Tuy nhiên với các phương pháp chế tạo truyền thống sẽ cho tuổi thọ khá thấp. Ví dụ: Nếu chế tạo bằng thép C45 thì tuổi thọ tối đa không quá 1 tháng, nếu bằng thép hợp kim thấp rồi nhiệt luyện cao nhất độ cứng khoảng trên 50HRC thì tuổi thọ cũng chỉ được vài tháng. Có 2 nguyên nhân chính gây nên tuổi thọ thấp đó là: độ cứng ống lót thấp hơn ổ trượt và bề mặt ống lót không mịn do tổ chức đúc và nhiệt luyện có rỗ xốp.
Công ty chúng tôi đã ứng dụng thành công giải pháp HVOF WC-Co như đã nói ở trên, để chế tạo thành công các loại ống lót, bạc lót có chất lượng tương đương nhập khẩu từ các nước châu Âu. Ống lót được làm bằng thép không gỉ và phủ ngoài bằng vật liệu: 88%WC + 12%Co, công nghệ phủ HVOF.
|